Zoals bij jullie allemaal wel bekend, is recent de nieuwe pocket ‘Acute Geneeskunde’ verschenen. Wij mochten Anique Baten, één van de auteurs, interviewen en maakten samen een vogelvlucht door haar leven.
Laten we beginnen bij het begin; je jeugd. Wat moeten we ons voorstellen bij een kleine Anique?
"Dit zouden jullie mijn ouders moeten vragen ? Ik was vrij rustig en sociaal. Altijd bezig met knutselen en tekenen, zo schreef ik verhaaltjes waar ik dan zelf tekeningen bij maakte. Mijn beste vriendinnetje woonde bij mij in de straat, daar was ik ook vaak te vinden. Mijn ouders hebben elkaar tijdens hun studie Nederlands in Nijmegen leren kennen. Ze wonen nu nog steeds in hetzelfde huis in Lent als waar ik ben opgegroeid. Ik ben de oudste van 3 kinderen, ik heb nog 2 jongere broers. Op 19 september 1994 (ik was toen dus 11 jaar) besloot ik dat ik dokter wilde worden. Die avond was de eerste aflevering van ER op de televisie. Daarna heb ik nog van alles overwogen, van architect tot tekenaar voor Disney tot filmvertaler, maar dat dokter zijn is me altijd bijgebleven."
Klinkt alsof je een voorbeeldig klein meisje was. Even later kwam de puberende Anique. Hoe was je als puber?
"Hahaha opnieuw iets wat jullie mijn ouders zouden moeten vragen ? Volgens mij heb ik het met name mijn moeder wel eens lastig gemaakt als puber. Ik bleef een brave leerling en ging naar het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen. Ik ben de laatste lichting geweest voor de introductie van de beruchte profielen. Ik deed eindexamen in Nederlands, Frans, Duits, Engels, Grieks, Biologie, Scheikunde, Natuurkunde en Wiskunde B. Die 8 gemiddeld is me toen net niet gelukt en dus loten voor geneeskunde... gelukkig meteen de eerste keer raak! Een echt back-up plan had ik namelijk niet. Tijdens mijn middelbare schooltijd deed ik mee aan het zogenaamde verbredingsproject. Zo kon ik naast mijn lessen veel blijven tekenen, volgde ik in de vierde klas enkele vakken bij de scheikunde faculteit van de Radboud Universiteit en vertrok ik in de vijfde klas voor een paar weken naar Oostenrijk om daar mijn opleiding tot skileraar te volgen. Mijn peuter schoolvriendinnetje ben ik altijd trouw gebleven (nog steeds trouwens) en daarnaast had ik altijd een vaste vriendengroep op school."
Een erg ambitieuze puber zo te horen! Zette zich dit tijdens je studententijd zo voort?
"Ik was een hele brave student. Nooit dronken geweest, braaf bij de colleges aanwezig en (nagenoeg) altijd voorbereid (en als een keer niet, dan was ik als de dood dat ze het zouden merken). In mijn tweede jaar ging ik op kamers in Nijmegen. Hemelsbreed misschien twee km van mijn ouders vandaan, maar meteen in een andere wereld. Bij mij op de gang woonde een studiegenoot van mij. Ik weet nog goed hoe zij op de ochtend van een tentamen altijd haar kamer aan het poetsen was terwijl ik mijn zelfgemaakte samenvatting uit mijn hoofd probeerde te leren. Ik sportte bij het studentensportcentrum van de universiteit. Lekker BOMmen (Bewegen Op Muziek) met véél te veel mensen in een gymzaal en een docent op een klein podium in het midden."
"Achteraf gezien heb ik het Compendium toen echt gemist!"
En toen kwam het echte werk, de coschappen: hoe bevielen deze?
"Tijdens mijn coschappen vielen alle puzzelstukjes ineens op hun plaats. Leren in de praktijk ging me een stuk beter af dan het leren uit een boek (ik kon zoals zovelen de koppeling tussen theorie en praktijk maar moeilijk maken zittend achter mijn bureau) en ik excelleerde. Achteraf gezien heb ik het Compendium toen echt gemist. Het leek soms wel hoe dikker en onleesbaarder het boek, hoe beter...nou ik kon er niks mee. Interne geneeskunde, heelkunde en huisartsgeneeskunde vond ik de leukste reguliere coschappen. Mijn seniorcoschap deed ik op de Intensive Care in Den Bosch. Daar ben ik toen bijna blijven plakken, tot de kans zich voordeed om terug te komen bij de interne geneeskunde van het Radboudumc (toen nog UMC St. Radboud). Ik had mijn afstudeeronderzoek gedaan onder supervisie van één van de anesthesioloog-intensivisten en wilde graag richting de IC. De interne geneeskunde leek me een prachtige route."
Waren er ook mindere momenten tijdens de coschappen of dingen die je echt zijn bijgebleven?
"Moeilijke momenten heb ik als co zeker gekend, bijvoorbeeld toen ik door de plastisch chirurg alleen werd achtergelaten bij een patiënt om een littekencorrectie te doen. ‘Of ik even wilde hechten’. Ik ben de plastisch chirurg meteen weer gaan halen, dan maar een slechte beoordeling! De patiënt die me uit die periode het meest is bijgebleven was een oudere meneer tijdens een acute interne dienst. Hij werd ingestuurd met hematemesis en bleek achteraf een aortoduodenale fistel te hebben. Ik kwam als eerste witte jas bij hem aan het bed, vooruit gestuurd door de dienstdoende assistent. Tijdens mijn onderzoek werd hij onwel. Laten we zeggen dat die witte jas daarna niet meer zo wit was…"
De pocket acute geneeskunde is ideaal voor de beginnende ANIOS, hoe heb je jouw eigen tijd als ANIOS ervaren?
"Met dank aan mijn eerste supervisor (en latere mentor) heb ik een vliegende start gehad bij de interne. Ik was officieel nog niet klaar met mijn studie en moest dus alles door hem laten ondertekenen. Hij vond niks erg, nam altijd alle tijd, gaf me zelfvertrouwen en belangrijker nog, het beste voorbeeld dat ik me als beginnende dokter kon wensen! Dit realiseerde ik me overigens pas echt tijdens mijn promotie, toen ik met alle input het profiel van de ideale supervisor formuleerde.
Ik heb zes maanden als ANIOS bij de interne geneeskunde gewerkt. Na vier maanden was het tijd voor mijn eerste dienst. Ik had nog nooit van ABCDE gehoord, was nog niet eerder op de SEH geweest en was echt het groentje van de dienstploeg. De kerstvakantie daarvoor heb ik het hele acute boekje uit mijn hoofd geprobeerd te leren om voor mijn gevoel toch iets te weten. Gelukkig werken er geweldige mensen op de SEH van het Radboud (toen al en nu nog steeds) en werd ik zowel door hen als door mijn interne supervisoren fantastisch begeleid. Ik was altijd glashelder over mijn grenzen en de ervaring die ik had. Hoewel ik ergens bang was dat mensen mij dom zouden vinden, vond ik het nog veel enger dat ik in mijn onwetendheid slechte zorg zou leveren aan mijn patiënten. Dus laagdrempelig overleggen, dubbelchecken en héél goed luisteren naar de ervaren verpleegkundigen stonden voor mij centraal. Ik denk dat dat mij ontzettend heeft geholpen. In deze periode werd ook het idee voor mijn promotie, naar optimalisering van de voorbereiding van beginnende dokters op de eerste dienst, geboren."
Toen werd het tijd om te specialiseren, hoe ging dat en hoe was de overstap van ANIOS naar AIOS?
"Ik heb nagenoeg mijn hele opleiding in het Radboudumc gedaan. Mijn jaartje in de ‘periferie’ is achteraf gezien heel goed geweest voor mij. Ik voelde me altijd een beetje onzeker tussen de AIOS in het Radboud. Ik was verreweg de jongste en kon er met mijn verstand niet bij hoe zij alles tegelijk leken te kunnen: specialiseren, promoveren, een gezin stichten, etc. In de periferie was ik ineens de oudste assistent en keken mensen op tegen mij. Echt een verschil tussen wel of niet in opleiding zijn was er eigenlijk niet, omdat ik als ANIOS altijd al welkom was bij de verschillende onderwijsmomenten. Het enige verschil was dat ik als AIOS veel meer het gevoel had beoordeeld te worden en dat leverde wel eens wat stress op."
"Ik vond het een van de leukste projecten waar ik ooit aan heb mogen werken!"
Hoe ziet het hoofdstuk Compendium in jouw leven eruit?
"Het was begin oktober 2018 toen ik met Veerle afsprak in een cafeetje in Amsterdam om de mogelijkheid tot samenwerken te verkennen. Ik werkte op dat moment al geruime tijd aan mijn promotie en had, als onderdeel van de onderwijsinterventie die ik in dat kader had ontwikkeld, een reader over acute geneeskunde samengesteld. Die reader wilde ik a.d.h.v. de verkregen feedback aanpassen en net op dat moment kwam Compendium Geneeskunde met de eerste pockets. Als absolute fan van het concept en de geweldige vormgeving besloot ik de stoute schoenen aan te trekken en contact te zoeken. Daar in het café werd deze fantastische samenwerking geboren. Met name de laatste weken waren intensief. Met het coronavirus kwam het proces in een stroomversnelling. We werden benaderd door de Nederlandse Internisten Vereniging met het verzoek het materiaal vervroegd uit te brengen en ineens was de pocket klaar… Ik vond het een van de leukste projecten waar ik ooit aan heb mogen werken en heb gaandeweg fantastische mensen mogen ontmoeten en veel mogen leren!"
Hoe heeft jouw mooie carrière jouw privéleven beïnvloedt?
"Ik ben mezelf tijdens mijn opleiding wel een paar keer tegengekomen, met name getriggerd door het zwaarwegende verantwoordelijkheidsgevoel en mijn ongeneeslijke perfectionisme. Toen ik definitief koos voor de acute geneeskunde maakte ik nog steeds lange dagen, maar ik kreeg vooral ook heel veel energie van alles wat ik deed. Ik meende echt aan alles te voelen dat ik daar op mijn plek zat. Eenmaal bezig met mijn promotieonderzoek en ondertussen voor de klas bij de Bachelor Medische Hulpverlening begon het te kriebelen. Ik bespeurde bij mezelf hetzelfde gevoel in de interactie met studenten als wanneer ik met patiënten bezig was. Daarbij merkte ik dat ik met mijn ervaring iets kon wat voor veel collega’s lastig leek: praktijk en onderwijs naadloos op elkaar aan laten sluiten. Gaandeweg merkte ik dat voor mij ook binnen het onderwijs een mooie loopbaan weggelegd zou kunnen zijn en uiteindelijk heb ik de sprong gewaagd en me fulltime op het acuut geneeskundig onderwijs en het bijbehorende onderzoeksdomein gestort. En van die keuze heb ik nog geen dag spijt gehad!
Bijkomend voordeel van deze keuze is ook dat ik nu alle tijd heb om met mijn vriend te genieten van onze drie geweldige kinderen en het prachtige huis waar we met z’n allen wonen. Mijn vriend en ik kijken in het weekend graag een filmpje en als we boffen krijgen we een keer een avondje vrij en gaan we met z’n tweetjes uit eten bij een parel van een restaurantje op steenworp afstand van ons huis."
Stel, je bent opnieuw net afgestudeerd als basisarts, wat zou je anders hebben gedaan?
"Als ik het allemaal nog eens over zou moeten doen, had ik het precies weer zo gedaan!"
En als laatste: wat zou je ons als (medisch) studenten mee willen geven?
"Ik heb de eerste jaren van mijn opleiding me bij mijn keuzes vaak laten leiden door wat andere mensen van mij verwachtten (of wat ik dacht dat anderen van mij verwachtten). Pas later realiseerde ik me dat ik mijn keuzes voor mezelf moest maken. Vanaf dat moment geen twijfels meer. Ik kan het iedereen aanraden!"
Het beknopte CV van Anique Baten:
Dit artikel is geschreven door Bregje Neefs en Lore van Riel
Bregje Neefs is 23 jaar en bijna afgestudeerd HBO verpleegkundige aan de HAN. Anique was afgelopen jaar haar scriptiebegeleidster en heeft haar scriptie gebruikt om een stuk te schrijven voor de pocket Acute Geneeskunde. Nu heeft zij samen met Lore, een vriendin sinds de middelbare school, Anique mogen interviewen.
